Roestvast staal in de voedingsmiddelenindustrie

De toepassingen van roestvast staal zijn enorm breed. RVS is samen met koolstofstaal, aluminium en koper één van de meest gebruikte metalen in de bouw, maar is daarnaast ook onlosmakelijk verbonden aan de voedselverwerkende industrie. Van gereedschap tot oppervlakken en van productie tot verpakking. Dankzij tal van voordelen en eigenschappen is roestvast staal ideaal voor voedingsmiddelenbedrijven. Ontdek ze in dit artikel.

Eigenschappen roestvast staal

1. Bestand tegen chemicaliën en corrosie

Voedingsmiddelen produceren gaat gepaard met heel wat (vet)zuren die verwerkende apparaten en toestellen uit het productieproces kunnen aantasten, waardoor ze sneller stuk gaan en de voedselhygiëne in het gedrang komt. Roestvast staal wordt gekenmerkt door een oppervlak met een gladde, beschermende en corrosiebestendige chroomoxidelaag.

Concreet betekent dit dat toestellen en apparaten door het extra laagje worden beschermd en genieten van een langere levensduur wanneer ze in contact komen met voedsel en andere milieu-invloeden. Let wel op: het is belangrijk om op de samenstelling van het roestvaste staal te letten, omdat niet iedere RVS legering even corrosiebestendig is.

2. RVS verbetert hygiëne

Roestvast staal verleent zich dankzij een moeilijke hechtingsondergrond perfect als hygiënisch materiaal, omdat bacteriën en vervuiling zich moeilijk aan de ondergrond kunnen hechten, waardoor strenge hygiëne- en gezondheidseisen niet in het gedrang komen.

In het algemeen geldt: hoe gladder het RVS oppervlak, hoe minder kans bacteriën hebben om zich aan het materiaal te hechten. Gepolijst RVS (hoog spiegelend en zeer glad) is daardoor net iets beter geschikt voor de voedingsmiddelenindustrie dan ruw RVS materiaal.

3. Eenvoudige reiniging

Een doeltreffende reiniging is voor roestvast staal van groot belang om de kwaliteit van het materiaal in stand te houden. Het metaal scheidt van zichzelf geen gevaarlijke stoffen af en door de corrosiebestendige eigenschappen is het bestand tegen agressieve levensmiddelen (zoals vruchtsappen en vetzuren). Er zijn dus geen poriën die ziektekiemen kunnen herbergen, waardoor het metaal in het algemeen niet vatbaar is voor bacteriën.

In tegenstelling tot andere metalen zijn roestvaste materialen dus veel eenvoudiger te steriliseren en gaat het materiaal gemiddeld veel langer mee. Voedselverwerkers kunnen vanwege dat geringe onderhoud met gemak werken.

4. Roestvast staal blijft neutraal

Een ander voordeel waarom voedsel- en drankfabrikanten voluit voor roestvast staal kiezen in hun productie, is dat RVS neutraal blijft ten opzichte van voedingswaren. Het metaal gaat de verontreiniging van voedingsmiddelen tegen door geen schadelijke stoffen of deeltjes achter te laten. Zo kan besmetting niet alleen worden voorkomen, maar blijft de kleur, smaak, geur en versheid van voedingsmiddelen ook ongewijzigd.

5. Bestand tegen hitte

De productie van voedingsmiddelen gaat gepaard met hoge temperaturen. Roestvast staal is in staat om een hogere temperatuurdruk te weerstaan, zonder op verschillende manieren te veranderen en de vorm te behouden. Deze sterkte en weerstand van het metaal is zowel een nuttige eigenschap in de voedselverwerkende industrie als bij het werken met zware machines in andere industrieën.

6. Geschikt voor metaalbewerkingsprocedures

Door de eenvoudige vervorm- en lasbaarheid kan roestvast staal op vele manieren worden bewerkt. Met de juiste technieken kan het metaal eenvoudig worden gesneden, gelast en gevormd. Ideaal voor het maken van klein gereedschap voor verschillende apparaten in de voedingsmiddelenindustrie, zoals professionele messen en spatels, voedselmengers, biervaten en industriële ovens.

RVS-legeringen in de voedingsmiddelenindustrie

Legeringselementen

In de voedingsmiddelenindustrie is het belangrijkste legeringselement chroom. Naast chroom wordt ook nikkel (1.4301) gelegeerd. Op jouw bestek zie je vaak nummers als 18/10 of 18/0, die de verhoudingen tussen chroom en nikkel weergeven. 18/10 betekent dat het materiaal gemiddeld 18% chroom en 10% nikkel bevat, terwijl 18/0 nikkelvrij is met een chroomgehalte van 18%.

RVS 316

Voor contact met voedingsmiddelen en verpakkingstoepassingen worden vooral austenitische roestvaste staalsoorten (1.4301, 1.4404) gebruikt, waarvan de meest voorkomende 316 of ‘Food Grade Stainless’ is. Deze roestvaste staalsoort kent een laag koolstofgehalte en is bestand tegen blootstelling aan zout in elk proces dat zout of zout water vereist. Het is vooral belangrijk om rekening te houden met omgevingsomstandigheden waarin het metaal moet functioneren. Is het materiaal in langdurig contact met water of juist met bijtende zuren van vruchtensappen?

Let wel op: bepaalde onderdelen van een installatie, zoals het leidingwerk, vormen hierop een uitzondering. Hiervoor kan ook RVS 304 gebruikt worden. Voor hogere corrosiebelastingen, zoals bij hoge zoutgehaltes (zoals beitsen), kan het nodig zijn een beroep te doen op duplexstaal. De zwavelgelegeerde 1.4305 mag niet worden gebruikt bij de bewerking van levensmiddelen.

EU-verordening bepaalt de eisen

Voor de landen van Europa zijn er in een EU-verordening (verordening 1935/2004/EG) een aantal basisvereisten vastgelegd, specifiek voor materialen en voorwerpen die in contact komen met levensmiddelen. Eenvoudig gezegd bepaalt deze verordening dat de materialen geen schadelijke stoffen aan de levensmiddelen mogen afgeven die de menselijke gezondheid in gevaar brengen. In Europa wordt zeer goed gedocumenteerd dat RVS aan deze eisen voldoet.

Het is duidelijk dat het gebruik van roestvast staal in de voedsel- en drankverwerkende industrie vele voordelen kent. Roestvast staal is een optimale keuze bij voedselverwerking, verpakking en opslag van verschillende gereedschappen en oppervlakken.